2. Zaimki wskazujące

Dzisiaj, moi drodzy, zajmiemy się błędem, na który niewiele osób zwraca uwagę, ale już bardzo dużo go popełnia. O czym mowa? O zaimkach wskazujących, a konkretniej – „ów”, „owa”, „owo” i tym podobne. Zajmiemy się także różnicą między „tę” i „tą”. Będzie krótko, zwięźle i na temat, mam nadzieję jednak, że komuś się podane poniżej informacje przydadzą.

Zacznijmy może od przypomnienia, że rzeczownik występuje w pięciu rodzajach: męskim, żeńskim, nijakim, męskoosobowym i niemęskoosobowym, z czego dwa ostatnie dotyczą liczby mnogiej, pozostałe pojedynczej. Forma „ów” i jej pochodne zależy właśnie od rodzaju rzeczownika, a więc:

[M.] owa (ta) kobieta

[D.] owej (tej) kobiety

[C.] owej (tej) kobiecie

[B.] ową (tę) kobietę

[N.] ową (tą) kobietą

[Msc.] owej (tej) kobiecie

[W.] owa (ta) kobieta

[M.] owo (to) dziecko

[D.] owego (tego) dziecka

[C.] owemu (temu) dziecku

[B.] owego (tego) dziecka

[N.] owym (tym) dzieckiem

[Msc.] owym (tym) dziecku

[W.] owo (to) dziecko

[M.] ów (ten) mężczyzna

[D.] owego (tego) mężczyzny

[C.] owemu (temu) mężczyźnie

[B.] owego (tego) mężczyznę

[N.] owym (tym) mężczyzną

[Msc.] owym (tym) mężczyźnie

[W.] ów (ten) mężczyzna

                Tutaj się na chwilkę zatrzymajmy. Wiele osób napisałoby „owy mężczyzna” zamiast „ów mężczyzna”. Ciężko podeprzeć się jakąkolwiek regułą, ale należy zapamiętać i wbić sobie do głowy raz na zawsze, że forma „owy” w języku polskim nie istnieje i nie ma prawa istnieć. Być może niektórych zmyliła odmiana tego zaimka – nie mam pojęcia, skąd się wziął ten błąd. Przydatna wskazówka: łatwo zapamiętać odmianę, ponieważ w większości przypadków omawiany zaimek wskazujący i jego odpowiednik przyjmują taką samą końcówkę, na przykład owym – tym. Są jednak wyjątki od tej reguły, trzeba się ich po prostu nauczyć.

                Przejdźmy teraz do liczby mnogiej.

[M.] owe (te) kobiety

[D.] owych (tych) kobiet

[C.] owym (tym) kobietom

[B.] owe (te) kobiety

[N.] owymi (tymi) kobietami

[Msc.] owych (tych) kobietach

[W.] owe (te) kobiety

[M.] owi (ci) mężczyźni

[D.] owych (tych) mężczyzn

[C.] owym (tym) mężczyznom

[B.] owych (tych) mężczyzn

[N.] owymi (tymi) mężczyznami

[Msc.] owych (tych) mężczyznach

[W.] owi (ci) mężczyźni

                Jak widać, deklinacja rodzaju męskoosobowego wygląda nieco inaczej od niemęskoosobowej tylko w trzech przypadkach: mianowniku, bierniku i wołaczu, który jest identyczny jak mianownik. Widzi ktoś tutaj formę „owy”?

                Skoro to już sobie wyjaśniliśmy, czas na wyjaśnienie różnicy pomiędzy „tę” a „tą”. Zdaje się, że gdzieś już kiedyś to na Shiibuyi tłumaczyłam, ale napiszę to wszystko jeszcze raz. Reguła tak naprawdę jest bardzo prosta, wystarczy ją zapamiętać, żeby nie popełnić więcej podobnego błędu.

Widzę tę dziewczynę.

Końcówka „ę” powtarza się zarówno w „tę”, jak i „dziewczynę” – będzie tak w każdym innym dowolnym przypadku.

Założyłam wczoraj tę żółtą sukienkę.

Niech Was nie zmyli końcówka przymiotnika! Żeby wybrać między „tę” a „tą”, zawsze patrzymy na rzeczownik, nie na żadną inną część mowy.

W przypadku „tą” jest podobnie:

Wymachiwał tą pałką, jakby od tego zależało jego życie.

Podałam trochę głupi przykład, ale tutaj pasuje idealnie. Jest „tą”, jest „pałką”, wszystko idealnie pasuje.

Rozmawianie z tą uczoną kobietą było przyjemnością.

Jak widać, tutaj już w obecności przymiotnika nie ma problemu z końcówką, gdyż ma on taką samą.

Na dzisiaj koniec – jak będą błędy, krzyczeć, jak pytania czy niejasności – tym bardziej! Będzie mi miło, jeśli ktoś podsunie pomysł na następny artykuł.