tag:blogger.com,1999:blog-932138262923044752024-03-14T03:13:52.674+01:00Encyklopedia ShiibuyiDafnehttp://www.blogger.com/profile/17645090113628150050noreply@blogger.comBlogger8125tag:blogger.com,1999:blog-93213826292304475.post-46985503590429402222014-08-15T17:49:00.002+02:002014-08-19T17:11:25.714+02:007. Paronimy i inne wyrazy kłopotliwe<div style="text-align: center;">
<br />
<div style="text-align: justify;">
Witajcie, Przybysze! </div>
</div>
<div style="text-align: justify;">
Dawno nic się tu nie ukazało, bo zazwyczaj w chwilach weny piszę oceny lub prowadzę prywatne blogi, ale w wyniku zastrzyku zapału i wolnego czasu postanowiłam coś naskrobać. Do rzeczy!<br />
Dzisiaj zajmiemy się paronimami, czyli wyrazami brzmiącymi podobnie, ale różnymi znaczeniowo, a także kilkoma innymi słowami, które sprawiają pisarzom-amatorom kłopot.</div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b><u>1. Ciężko i trudno</u></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Powszechność: </b>duża</div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Objaśnienie: </b>Wyraz <i>ciężki </i>powinien kojarzyć się z antonimem do "lekki", a nie synonimem do <i>trudny</i>. Te dwa słowa są bardzo odległe znaczeniowo, o czym wiele osób po prostu zapomina. Niektórzy nie uważają tego za błąd, dla wielu językoznawców jest to jednak znaczące uchybienie. Zgadzam się z nimi, ponieważ TRUDNO utożsamiać takie pomyłki z poprawną polszczyzną.</div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Przykłady poprawnego użycia: </b>ciężki kamień; trudne zadanie; trudno powiedzieć</div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Przykłady błędnego użycia:</b> ciężko powiedzieć; ciężko stwierdzić</div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b><u>2. Strasznie i bardzo</u></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Powszechność: </b>duża</div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Objaśnienie: </b>Coraz częściej spotykam się z sytuacją, gdy ktoś, bardzo często chcąc uniknąć powtórzenia, traktuje słowo <i>strasznie </i>jako synonim do słowa <i>bardzo</i>. Takie użycie określa się najczęściej jako potoczne. Dużo łatwiej jest przymknąć na to oko, kiedy przysłówek "strasznie" opisuje rzeczy negatywne, przerażające (wtedy przynajmniej zgadza się to z jego znaczeniem). Jak jednak opisywać coś pozytywnego i wesołego przy pomocy słowa "strasznie"?...</div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Przykłady poprawnego użycia: </b>czułam się strasznie; było tam strasznie; jesteś dziś bardzo podekscytowana</div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Przykłady błędnego użycia: </b>jestem strasznie wesoła; było strasznie fajnie</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b><u>3. Bynajmniej i przynajmniej</u></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Powszechność: </b>duża</div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Objaśnienie:</b> Klasyczny błąd popełniany przez wielu Polaków. Słowo <i>bynajmniej </i>ma na celu przede wszystkim wzmocnienie zaprzeczenia w zdaniu, a więc nie jest identyczne znaczeniowo z <i>przynajmniej</i>, którego definicja, według słownika języka polskiego, brzmi: <i>partykuła wyznaczająca minimalny, możliwy do zaakceptowania przez mówiącego zakres czegoś</i>. Wniosek sam się nasuwa.</div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Przykłady poprawnego użycia:</b> weź przynajmniej kwiaty; nie byłam bynajmniej zadowolona z takiego obrotu sprawy</div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Przykłady błędnego użycia:</b> zjedz bynajmniej kawałek chleba</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b><u>4. Kuć i kłuć</u></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Powszechność:</b> średnia</div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Objaśnienie:</b> <i>Kuć </i>można żelazo, <i>podkuwać </i>konie, <i>wkuwać </i>do szkoły. A <i>kłuć </i>igłą, <i>przekłuwać </i>balon, czuć <i>kłucie </i>(ból).</div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Przykłady poprawnego użycia:</b> ukłułam się igłą; podkuł wszystkie swoje konie; wkuwał do późnej nocy; kuj żelazo, póki gorące</div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Przykłady błędnego użycia: </b>ukuł mnie igłą; czuję kucie w piersi</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b><u>5. Efektowny i efektywny</u></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Powszechność:</b> średnia</div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Objaśnienie:</b> Jeśli coś jest <i>efektywne</i>, to daje dobre wyniki. Natomiast coś <i>efektownego </i>przyciąga uwagę oryginalnością, pięknem itp.</div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Przykłady poprawnego użycia:</b> moja praca okazała się efektywna; pokaz był bardzo efektowny</div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Przykłady błędnego użycia:</b> ten pracownik nie jest efektowny; wystawę oceniono jako niezwykle efektywną</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b><u>6. Nijaki i niejaki</u></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Powszechność:</b> średnia</div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Objaśnienie:</b> <i>Nijaki</i> oznacza ni mniej, ni więcej nieciekawy, przeciętny. Występuje także jako jeden z rodzajów liczby pojedynczej, obok męskiego i żeńskiego. <i>Niejaki</i> to zaimek nieokreślony (jakiś, pewien).</div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Przykłady poprawnego użycia: </b>opowiadał dużo o niejakim Stefanie; wyglądam w tej sukience jakoś tak... nijako</div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Przykłady błędnego użycia: </b>poszła na urodziny do nijakiej Martyny; kiedy mam katar, wyglądam bardzo niejako</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b><u>7. Kompania i kampania</u></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Powszechność: </b>średnia</div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Objaśnienie: </b><i>Kompania </i>to formacja wojskowa lub po prostu grupa, towarzystwo. <i>Kampania </i>z kolei powinna kojarzyć się z zaplanowaną akcją o wielu etapach.</div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Przykłady poprawnego użycia: </b>zaczęliśmy kampanię reklamową; cała kompania przeszła do rezerwy</div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Przykłady błędnego użycia:</b> kompania reklamowa Nivei w ogóle mi się nie podoba; zawsze miał całą kampanię do żartów i wygłupów</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<u><b>8. Reprezentacyjny i reprezentatywny</b></u></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Powszechność: </b>średnia lub mała</div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Objaśnienie: </b>Ktoś <i>reprezentacyjny </i>cieszy się dobrą prezencją, natomiast słówko <i>reprezentatywny </i>równa się <i>charakterystyczny dla czegoś</i>.</div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Przykłady poprawnego użycia:</b> miał reprezentacyjny wygląd; reprezentatywny malarz baroku</div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Przykłady błędnego użycia: </b>wyglądał bardzo reprezentatywnie </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b><u>9. Status i statut</u></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Powszechność: </b>raczej mała</div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Objaśnienie: </b><i>Statutem </i>nazywamy zbiór przepisów regulujących działanie jakiejś organizacji czy instytucji. <i>Status </i>to stan prawny danej osoby, pozycja w społeczeństwie, funkcja kogoś lub czegoś.</div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Przykłady poprawnego użycia: </b>szkoła wprowadziła zmiany w statucie; cieszył się wysokim statusem społecznym</div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Przykłady błędnego użycia: </b>trzeba napisać nowy status; moja rodzina nie cieszy się dobrym statutem majątkowym</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b><u>10. Wapń i wapno</u></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Powszechność:</b> mała</div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Objaśnienie: </b><i>Wapń </i>to jeden z pierwiastków o symbolu Ca, natomiast <i>wapno </i>to tlenek wapnia, a bardziej potocznie - lekarstwo przyjmowane w okresie przeziębienia</div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Przykłady poprawnego użycia:</b> miała za mało wapnia w organizmie; skocz do apteki po wapno</div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Przykłady błędnego użycia: </b>badania wykazały niedobór wapna; niestety, w aptece zabrakło wapnia</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Lista paronimów i innych wyrazów sprawiających kłopot jest znacznie dłuższa, ale na tym kończę dzisiejsze porównanie. Miłej końcówki wakacji!</div>
Dafnehttp://www.blogger.com/profile/17645090113628150050noreply@blogger.com7tag:blogger.com,1999:blog-93213826292304475.post-25667434091230461602014-02-01T18:01:00.001+01:002014-03-07T16:13:22.842+01:006. Najczęstsze błędy w języku polskim<div style="text-align: justify;">
Hej!</div>
<div style="text-align: justify;">
Wiem, wiem. Encyklopedia istnieje już od nieco ponad roku, a ja dopiero teraz siadam i piszę notkę, mimo że już dawno zaoferowałam się do współautorstwa. Wybaczcie mi, Kochani. Spróbuję to jakoś nadrobić, chociaż nie wiem jeszcze, jak będą wyglądały moje posty.</div>
<div style="text-align: justify;">
Dzisiaj prezentuję Wam najczęstsze błędy popełniane przez Polaków (i nie tylko). Są prawdziwą zmorą, dlatego raz na zawsze sobie to wszystko wyjaśnijmy.</div>
<br />
<div style="text-align: justify;">
<b>1. </b><i>WOGÓLE/WOGULE/W OGULE</i> - Nie wiem jak Wy, ale ja zdecydowanie zbyt często napotykam się na błędne zapisywanie związku wyrazowego <u><b>W OGÓLE</b></u>. Jak przed chwilą pokazałam, sposoby popełniania błędu bywają różne, w tej kwestii próbujemy chyba tworzyć nowy język polski. Czy naprawdę tak trudno jest zapamiętać jedno proste wyrażenie?</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>2. </b><i>POSZŁEM, PRZYSZŁEM, SZŁEM...</i> - Choć problem dotyczy tylko chłopców, i tak jest dość mocno rozpowszechniony. Mężczyźni najwyraźniej niewieścieją. Drogi przedstawicielu płci brzydkiej, zapamiętaj: przyszłam, ale: <u><b>PRZYSZEDŁEM</b></u>; przyszłaś, ale: <b><u>PRZYSZEDŁEŚ</u></b>; poszłam, ale: <u><b>POSZEDŁEM</b></u>; poszłaś, ale: <u style="font-weight: bold;">POSZEDŁEŚ</u>; szłam, ale: <b><u>SZEDŁEM</u></b>; szłaś, ale: <b><u>SZEDŁEŚ</u></b>; szła, ale: <b><u>SZEDŁ</u></b>...</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>3. </b><i>W CUDZYSŁOWIU</i> - Odmiana rzeczownika <i>cudzysłów </i>sprawia wielu osobom problemy. Zapisujemy coś <b style="text-decoration: underline;">W CUDZYSŁOWIE</b> - tak jak stoimy <i>w rowie</i>, a nie<i> w rowiu</i>. Na tym przykładzie łatwo to zapamiętać. Drugi sposób jest nieco mniej kulturalny, dlatego o nim nie wspomnę - nie ujmuję mu jednak skuteczności.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>4.</b> <i>PORA, POMARAŃCZ</i> - Dopuszczamy się nie tylko pomyłek w zakresie u-ó, rz-ż, h-ch - posuwamy się również nieco dalej, do tego stopnia, że zmieniamy rzeczownikom rodzaj. <u><b>TEN POR</b></u> nie może być <i>tą porą</i>, a <b><u>TA POMARAŃCZA</u></b> nie powinna stawać się <i>tym pomarańczem</i>. Nie byłoby mi fajnie, gdybym z tej Nikoli stała się tym... Nikolem? Żaden Jan nie chciałby również zostać Janą. Nieco rzadziej mylimy się również w zapisie takich wyrazów jak: <b><u>ROŻEN </u></b>(nie: <i>rożno</i>) czy <b><u>WINOGRONO </u></b>(nie: <i>winogron</i>).</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>5. </b><i>Z WIELKIEJ/MAŁEJ LITERY </i>- Choć spory na temat tego wyrażenia są niemałe, językoznawcy z znakomitej większości uznają, że w polszczyźnie wersja poprawna to <b><u>WIELKĄ/MAŁĄ LITERĄ</u></b>.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>6.</b> <i>POD RZĄD</i> - Coś może się zdarzyć któryś raz <b><u>Z RZĘDU</u></b>.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>7. </b><i>COFAĆ SIĘ DO TYŁU, PODSKOCZYĆ DO GÓRY, FAKT AUTENTYCZNY</i> - To tylko niektóre przykłady pleonazmów (czyli wyrażeń będących tzw. masłem maślanym). Nie można się cofać do przodu czy podskoczyć w dół, a fakt nie może być nieautentyczny. Czasem nadmiar potrafi szkodzić, nie tylko w przypadku słodyczy.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>8. </b><i>WŁANCZAĆ/WYŁANCZAĆ</i> - Od nazwy włącznika/wyłącznika pochodzi poprawna nazwa na czynność <b><u>WŁĄCZANIA</u> </b>lub <b><u>WYŁĄCZANIA</u></b>. Gubimy nasze polskie "ogonki" i na siłę piszemy tak, jak mówimy.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>9.</b> <i>NA INTERNECIE</i> - Ileż razy słyszymy, że ktoś coś przeczytał <i>na internecie</i>. W rzeczywistości formą zgodną z zasadami polszczyzny jest <b><u>W INTERNECIE</u></b>.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>10. </b><i>PERFUM </i>- słowo to występuje wyłącznie w formie dopełniacza rzeczownika <u><b>PERFUMY</b></u>, który to nie ma liczby pojedynczej. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Niniejszym zamykam dzisiejszą dziesiątkę najpopularniejszych błędów. Kto wie, być może zrobię z tej notki cykl i opublikuję jeszcze kolejne dziesięć, a może jeszcze kolejne i kolejne?...</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<br />
<div style="text-align: center;">
<b><u>Miłych ferii - chyba że Wam się już skończyły bądź jeszcze nie zaczęły. W takim wypadku Dafniak pozdrawia Was z domku, z pokoju i wreszcie z łóżka, z którego nie musi się już rano zrywać. :)</u></b></div>
<div style="text-align: center;">
<b><u>Buźki!</u></b></div>
<br />Dafnehttp://www.blogger.com/profile/17645090113628150050noreply@blogger.com16tag:blogger.com,1999:blog-93213826292304475.post-48394591286227187932013-12-30T18:10:00.001+01:002015-04-06T16:08:31.975+02:005. Imiona obcojęzyczne<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Bardzo
często spotykam się w ocenach z problemem zapisywania i odmiany imion
obcojęzycznych. Wiele osób pakuje apostrofy tam, gdzie ich w ogóle nie powinno
być lub też robi odwrotnie. Spójrzmy więc dzisiaj, jak powinno się je poprawnie
odmieniać.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Z
żeńskimi imionami większych filozofii nie ma. Odmianie <b>podlegają</b> wszystkie te, które <b>kończą
się na „a”,</b> na przykład Amanda (Amandy itd.), Drina (Driny itd.), Katarina
(Katariny itd.). Pozostałe, <b>kończące
się na inną literę</b>, pozostają <b>nieodmienne</b>,
np. Scarlett, Lucy, Levy, Rose, Alice i wiele innych. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Imiona męskie
<b>zakończone</b> na <b>spółgłoskę</b>, na <b>„a”, „i”, „o”,
„e</b>” oraz <b>akcentowane</b> <b>na</b> <b>ostatniej</b>
<b>sylabie</b> odmieniają się całkowicie
normalnie, <b>bez używania żadnych
apostrofów</b>. Dla przykładu: (podaję
formy mianownika, dopełniacza i narzędnika) Dorian – Doriana – Dorianem;
Sierioża – Sieroży – Sieriożą; Luigi –
Luigiego – Luigim; Alejandro – Alejandra – Alejandrem; René – Renégo – Reném. <b>Z użyciem apostrofu</b> odmieniają się
wszystkie imiona <b>zakończone na „y”</b>.
Żeby nie było żadnych wątpliwości, przytoczę całą przykładową odmianę:<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
M. Harry</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">D. Harry’ego<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">C. Harry’emu<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">B. Harry’ego<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">N. Harrym <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Msc. Harrym<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">W. Harry!<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Całkowicie nieodmienne są
imiona zakończone na „u” – czy to w pisowni, czy w wymowie, na przykład Andrew
czy Radu.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
________________________________________________________________________________<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Jakieś
pytania, wątpliwości, problemy?</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Wiem,
że przez długi czas się tutaj nic nie działo, przepraszam i obiecuję poprawę.
Planuję dokończyć zaczęte artykuły o zdaniach złożonych współrzędnie, a nuż komuś
się one przydadzą; myślę, że dobrze by było też rozwinąć dawne pytania Gemi ze „Skrzyni
pomysłów”. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Szampańskiego
sylwestra i wesołego nowego roku!</div>
Unknownnoreply@blogger.com3tag:blogger.com,1999:blog-93213826292304475.post-73212730300641402552013-06-02T18:02:00.002+02:002013-06-02T18:02:41.115+02:004. Zdanie złożone współrzędnie<div class="separator" style="clear: both;">
</div>
<div style="text-align: justify;">
Niedawna prośba, która padła w Skrzyni Pomysłów, dotyczyła rysowania wykresów. Zadziwiająco wiele osób ma z tym problem, a i sądzę, że się przyda w szkole. Temat jest dosyć obszerny, sam artykuł również, dlatego podzieliłam go na dwie części. Dzisiaj ta prostsza, czyli zdanie złożone współrzędnie. Część druga pojawi się prawdopodobnie na początku przyszłego tygodnia. Może nawet już pod koniec, zobaczymy.</div>
<div style="text-align: justify;">
Tak więc - jedźmy z tym koksem!</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<span style="text-align: justify;"> </span><br /><div style="text-align: justify;">
Zanim w ogóle przejdziemy do rodzajów zdań złożonych,
przypomnijmy, czym w ogóle to zdanie złożone jest. W gramatyce termin ten oznacza
zdanie, w którym występują dwa lub więcej czasowników w formie <b>osobowej.</b></div>
<b><div style="text-align: justify;">
<b><i><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-size: 11.0pt;"> </span></i></b></div>
</b><b><div style="text-align: center;">
<b><u><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-size: 11.0pt;">Zdanie złożone współrzędnie</span></u></b></div>
</b><div style="text-align: justify;">
</div>
<div style="text-align: justify;">
Czym w
ogóle jest takie zdanie? Najprościej rzecz ujmując, jest to zdanie, w którym
obie części (jedna część skupia się wokół jednego czasownika) mają równoważne
znaczenie. Można powiedzieć również, że jest to zdanie, w którym nie można zapytać
o części składowe. Brzmi skomplikowanie? Zapewniam, że takie nie jest. Przeanalizujmy
na początek takie zdanie:</div>
<div style="text-align: justify;">
</div>
<i><div style="text-align: center;">
<i>Ada kupiła lody i zjadła je po drodze ze szkoły.</i></div>
</i><i><div style="text-align: justify;">
<i> </i></div>
</i><div style="text-align: justify;">
Od razu zauważamy, że spójnik „i” dzieli powyższe zdanie na
dwa składowe i równie dobrze w jego miejscu możemy postawić kreskę. Równie
dobrze nawet nie musimy stawiać kreski, tak naprawdę bez problemu możemy to
zdanie rozbić na dwa mniejsze, które zachowają sens i składnię. Jest to ważna
cecha zdań złożonych współrzędnie. Ponadto w powyższym zdaniu treść pierwszej
składowej łączy się z drugą – Ada kupiła lody <i>oraz </i>zjadła je po drodze ze szkoły. Dzięki temu możemy powiedzieć,
że jest to zdanie <b>łączne.</b></div>
<div style="text-align: justify;">
Spytacie teraz: jak narysować wykres do tego zdania? Bardzo
prosto. Oddzielamy od siebie kreską zdania składowe i oznaczamy je kolejnymi
cyframi – to nam znacznie ułatwi zadanie. Wykres zaś będzie wyglądał tak:</div>
<div style="text-align: justify;">
</div>
<div style="margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgsRyGEml5auzeBM_0YBfU0uakdPyNcNep3k79OoW9uhAP54BM6q3tzpZXpvIAl-tKIRemxPdFpdo_dupDUsMLa-8CeVt0PvfgSRfyyTLc_tYEhmM7zEh2dCRl7w-wwneriGI4ug87JTuA/s1600/Zd.+%C5%82%C4%85czne.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgsRyGEml5auzeBM_0YBfU0uakdPyNcNep3k79OoW9uhAP54BM6q3tzpZXpvIAl-tKIRemxPdFpdo_dupDUsMLa-8CeVt0PvfgSRfyyTLc_tYEhmM7zEh2dCRl7w-wwneriGI4ug87JTuA/s1600/Zd.+%C5%82%C4%85czne.png" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
</div>
<div style="text-align: justify;">
Oprócz spójnika „i” można w takich przypadkach wykorzystać
również: „oraz”, „tudzież”, „zarazem”, także”, „ani”, „ni”.</div>
<div style="text-align: justify;">
</div>
<div style="text-align: justify;">
Kolejnym rodzajem zdania złożonego współrzędnie jest <b>zdanie rozłączne. </b>W konstrukcjach tego
typu treść pierwszego zdania wyklucza treść drugiego, nie jest możliwa jednoczesna
realizacja ich treści. Przykład? Proszę bardzo:</div>
<div style="text-align: justify;">
</div>
<i><div style="text-align: center;">
<i>Pójdę na spacer z psem albo poczytam książkę.</i></div>
</i><i><div style="text-align: justify;">
<i> </i></div>
</i><div style="text-align: justify;">
</div>
<b><div style="text-align: justify;">
<b> </b>ALBO pójdę na spacer z psem, ALBO poczytam
książkę. Nie zrobię tych dwóch rzeczy na raz, bo przecież nie będę czytać
książki podczas spaceru z psem (no chyba że naprawdę się wciągnęłam i nie mam
ochoty ani na chwilę opuszczać świata pasjonującej lektury). Muszę wybrać tylko
jedną opcję, bo nie dam rady zrealizować obu. Części składowe zdania oznaczają
dwie różne drogi, dwie różne decyzje, które się rozchodzą, dlatego taki typ
zdania nazywa się właśnie rozłącznym.</div>
</b><div style="text-align: justify;">
Wykres:</div>
<div style="margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEieHnqUcJ2-U8-GTnge6-un8SXZH0uVhT1Nog9rCus-Zm3JoHfoxzEOrkGkUUW7QwH6CD7XhzXbwdJ7Ok13yV8b08b6uvcjbF-MrsLkpPUNbS0UjVszeUvxRpx-wbqxk7A1sxzmAn2fylw/s1600/Zd.+roz%25C5%2582%25C4%2585czne.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEieHnqUcJ2-U8-GTnge6-un8SXZH0uVhT1Nog9rCus-Zm3JoHfoxzEOrkGkUUW7QwH6CD7XhzXbwdJ7Ok13yV8b08b6uvcjbF-MrsLkpPUNbS0UjVszeUvxRpx-wbqxk7A1sxzmAn2fylw/s1600/Zd.+roz%25C5%2582%25C4%2585czne.png" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Spójniki używane w podobnych konstrukcjach: „albo”, „lub”, „bądź”.</div>
<div style="text-align: justify;">
</div>
<div style="text-align: justify;">
Przejdźmy teraz do zdania <b>wynikowego</b>, trzeciego rodzaju zdań współrzędnych. Jak sama nazwa
mówi, są to zdania, w których część drugiego zdania składowego wynika z
pierwszego.</div>
<b><div style="text-align: justify;">
<b> </b></div>
</b><i><div style="text-align: center;">
<i>Słońce grzało, dlatego
wszyscy uczniowie liceum wylegli w czasie przerwy na boisko szkolne.</i></div>
</i><div style="text-align: justify;">
</div>
<div style="text-align: justify;">
Wydawać by się mogło, że jest to zdanie złożone podrzędnie –
słońce grzeje, więc uczniowie wyszli na boisko, przy czym „słońce grzało”
byłoby zdaniem nadrzędnym, cała reszta po przecinku zaś podrzędnym, a pytanie o
zdanie podrzędne brzmiałoby „dlaczego?”. Ale właśnie – wydawać by się mogło. Jest
parę rzeczy, które trzeba sobie wbić do głowy raz na zawsze, żeby się nie
pomylić przy określaniu rodzaju zdania. Jak wspominałam na początku, zdanie
współrzędne możemy rozbić na dwa sensowne zdania. Ze zdaniem podrzędnym
będziemy już mieli problem (więcej na ten temat za chwilkę). Gdyby zdanie
powyższe byłoby podrzędnym, za żadne skarby świata nie rozdzielilibyśmy go na takie
składowe, które zachowałyby sens oryginału. Jako że jednak to zdanie da się
podzielić na składowe (Słońce grzało. Wszyscy uczniowie liceum wylegli w czasie
przerwy na boisko szkolne.), od razu stwierdzamy, że to zdanie podrzędne.
Należy jeszcze zaznaczyć, że oba zdania mają równą wartość, żadne nie stoi
wyżej od drugiego – po prostu jedno wpływa na drugie.</div>
<div style="text-align: justify;">
Ze względu na powyższy przypadek trzeba bardzo, bardzo
uważać przy określaniu rodzaju konstrukcji.</div>
<div style="text-align: justify;">
</div>
<div style="margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiRwDhx37y6EBhsLly9rfjAcVtQHMVduBlXQt3rMchB_XIMmEBKhJ1mBPShBobBznLufpHcpzu04z9mHlMvZJvGm7aStlMLXAt6bMIQf9EnzyvyeOZdhjeVg0xc68JQLgoJAs6pi45yjNA/s1600/Zd.+wynikowe.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiRwDhx37y6EBhsLly9rfjAcVtQHMVduBlXQt3rMchB_XIMmEBKhJ1mBPShBobBznLufpHcpzu04z9mHlMvZJvGm7aStlMLXAt6bMIQf9EnzyvyeOZdhjeVg0xc68JQLgoJAs6pi45yjNA/s1600/Zd.+wynikowe.png" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
</div>
<div style="text-align: justify;">
Spójniki: „więc”, „zatem”, „toteż”, „dlatego”, „ponieważ”.</div>
<div style="text-align: justify;">
</div>
<div style="text-align: justify;">
Ostatni rodzaj zdań współrzędnych to <b>zdania przeciwstawne. </b>Jak sama nazwa sugeruje, treść obu zdań
składowych jest sobie przeciwstawna. Można wręcz powiedzieć, że się wyklucza,
że coś się dzieje mimo czegoś. Czytając pierwszą część zdania, spodziewamy się
zupełnie innego rozwinięcia, często jest ono zaskakujące. Na przykład:</div>
<div style="text-align: justify;">
</div>
<i><div style="text-align: center;">
<i>Nie przyjaźnili się,
ale pomagali sobie w trudnych chwilach.</i></div>
</i><div style="text-align: justify;">
</div>
<div style="text-align: justify;">
Nie byli przyjaciółmi,
mimo to sobie pomagali – inaczej, niż byśmy się spodziewali.</div>
<div style="text-align: justify;">
</div>
<div style="margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiC6FMz1Uwy0x_Vwl0jX7nZltfd3yyL4JKnVy2Fa2PzRpDI0olbolgEnFE81-3IcMJKAdaUdwzBYOyLa4cAGM46rllKNQ5AECnyzXj9oFDr7YfwCpT2tqkY6NPb445kU6JMj-YwHC7kTDk/s1600/Zd.+przeciwstawne.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiC6FMz1Uwy0x_Vwl0jX7nZltfd3yyL4JKnVy2Fa2PzRpDI0olbolgEnFE81-3IcMJKAdaUdwzBYOyLa4cAGM46rllKNQ5AECnyzXj9oFDr7YfwCpT2tqkY6NPb445kU6JMj-YwHC7kTDk/s1600/Zd.+przeciwstawne.png" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
</div>
<div style="text-align: justify;">
Spójniki: „ale”, „lecz”, „a”, „jednakże”, „zaś”, „natomiast”.</div>
<div style="text-align: justify;">
</div>
<div style="text-align: justify;">
Dodam jeszcze tylko, że zdania współrzędne nie muszą być
wcale połączone spójnikiem. Jest to tak zwana łączność <b>bezpośrednia</b> – tak w ramach ciekawostki. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Pytania, wątpliwości, problemy?</div>
<br />
<div class="MsoNormal">
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<br />
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com3tag:blogger.com,1999:blog-93213826292304475.post-66799094438800725062013-05-03T20:10:00.001+02:002013-05-03T21:09:46.092+02:003. Bynajmniej, przynajmniej i dywagacje językowe<br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Jeszcze nie umarłam, lecz postanowiłam tutaj zajrzeć i jeszcze raz
udzielić odpowiedzi na pytania, które padły w „Skrzyni Pomysłów”, gdyż niektóre
z nich są problemami dosyć powszechnymi i warto o nich wiedzieć. Niektóre co
prawda mogą się wydać oczywiste, inne nie, lecz może przy okazji się kilka
kwestii wyjaśni. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: left;">
</div>
<div style="text-align: justify;">
<b>W jednej ze swoich powieści potrzebowałam użyć pełnej nazwy klasy. Dość
długo zastanawiałam się, jak będzie poprawnie:</b></div>
<b></b><br />
<div style="text-align: justify;">
<b><br /></b></div>
<b>
<div style="text-align: justify;">
<b>a) druga C;</b></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>b) druga ce.</b></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Podobny problem miała kiedyś moja znajoma z napisaniem literowego kodu:</b></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>a) ABWXVC;</b></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>b) a, be, wu, iks, fał, ce.</b></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Czy można użyć ich fonetycznego zapisu, czy należy napisać pojedyncze litery?</b></div>
<o:p></o:p></b><br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: left;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
Poprawnych jest kilka wersji.
Możesz napisać II c, 2 c, druga C. Zapisu fonetycznego się raczej w takich
przypadkach nie stosuje. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
Podobnie wygląda sytuacja w
przypadku ciągu znaków - nie piszesz ich fonetycznie, lecz stosujesz normalne
litery.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b>Często w różnych
książkach spotykam się z długimi monologami bohaterów. Zastanawia mnie,
dlaczego w większości przypadków dzieje się coś takiego, że monolog ten jest -
jakby to schludnie ująć - podzielony?<o:p></o:p></b></div>
<div class="MsoNormal">
</div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-weight: bold;"><br /></span></div>
<b></b><br />
<div style="text-align: justify;">
<b><b>Oczywistą rzeczą jest to, że wypowiedź nowych bohaterów zaczyna się od
kolejnych myślników, ale przy długim monologu (np. jednostronnym) jednej osoby,
przemowa jest podzielona na, mniej więcej, dwie części (obie zaczynające się od
myślników), choć cięgle mówi ten sam osobnik.</b></b></div>
<b>
<o:p></o:p></b><br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Najczęściej jest on podzielony z bardzo, bardzo prostego
powodu. Zobacz - w opowiadaniach stosujesz akapity dla wyodrębnienia nowej
myśli, zaznaczenia, że przechodzisz do czegoś innego, czegoś, co stanowi
odrębną całość. W przypadku dialogów jest tak samo. Autorzy książek często
stosują taki zabieg, żeby podkreślić, że dany bohater omawia już coś innego,
zajmuje się innym aspektem danej sprawy i tak dalej – wciąż jednak przemawia ta
sama osoba.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
</div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Udało mi się znaleźć
kolejną rzecz, która mnie nurtuje, a mianowicie:[...].</b></div>
<b></b><br />
<div style="text-align: justify;">
<b><br /></b></div>
<b>
<div style="text-align: justify;">
<b>Zastanawia mnie, do czego służy i kiedy się go stosuje włącznie z momentami,
kiedy używanie go jest kategorycznie zabronione.</b></div>
<o:p></o:p></b><br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Znak taki oznacza, że pewna część tekstu jest opuszczona.
Zazwyczaj stosuje się go przy cytowaniu, w innych przypadkach raczej nie.
Używasz go, żeby nie przepisywać całego cytatu czy tekstu w całości, lecz tylko
istotne dla ciebie fragmenty. Pokażę to na fragmencie jednego z moich
opowiadań. Tak wygląda całość:<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
</div>
<div style="text-align: justify;">
"Szła jak w transie przez pole przyozdobione
szkarłatnymi główkami maków. Muskała dłońmi delikatne łodyżki, rozkoszując się
ciepłem zachodzącego słońca. Wiatr igrał z jej włosami, rozwiewając je na
wszystkie strony. Śmiała się. Była szczęśliwa. Wolna od trosk, od wspomnień, od
całego zła świata. Wszystko zostawiła tam, na ziemskim padole. Tylko tutaj
mogła być sobą."</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Zaś z użyciem [...] będzie wyglądać tak:</div>
<o:p></o:p><br />
<div class="MsoNormal">
</div>
<div style="text-align: justify;">
"Szła jak w transie przez pole przyozdobione
szkarłatnymi główkami maków. [...] Śmiała się. Była szczęśliwa. Wolna od trosk,
od wspomnień, od całego zła świata. Wszystko zostawiła tam, na ziemskim padole.
Tylko tutaj mogła być sobą."</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Możesz wstawić ten znak w dowolnym momencie.</div>
<o:p></o:p><br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b>Mnie nurtuje czym się
różni "przynajmniej" i "bynajmniej". Tak po prostu.<o:p></o:p></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
To jest chyba jeden z najczęściej popełnianych przez blogerów
błędów. Nie mam pojęcia, skąd przyszła taka moda, ale używanie obu słów wymiennie
jest niewłaściwe. <i>Bynajmniej </i>to
negacja (wcale, ani trochę), <i>przynajmniej
</i> ma znaczenie chociaż, co najmniej. Najłatwiej
pokazać to na przykładach:<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i>Jeżeli wychodzisz z
domu, mogłabyś przynajmniej uprzedzić. </i>– Jeżeli wychodzisz z domu, mogłabyś
chociaż uprzedzić.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i>Bynajmniej nie odrobię
tej pracy domowej. </i>– Wcale tego nie zrobię.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Wszystko zrozumiałe?<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Dzisiaj bardzo krótko, ale chciałam wrzucić chociaż to. W
następnych artykułach pojawi się odmiana skrótów i skrótowców, nieco później
pewnie kwestia liczebników. Oczywiście, możecie zadawać pytania w „Skrzyni...”
i podsuwać pomysły, z pewnością odpowiem. ;) <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Pozdrawiam!<o:p></o:p></div>
Unknownnoreply@blogger.com7tag:blogger.com,1999:blog-93213826292304475.post-45744859531234163432013-02-27T21:25:00.002+01:002013-02-27T21:25:18.835+01:002. Zaimki wskazujące<br />
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 35.4pt;">
Dzisiaj, moi drodzy, zajmiemy się
błędem, na który niewiele osób zwraca uwagę, ale już bardzo dużo go popełnia. O
czym mowa? O zaimkach wskazujących, a konkretniej – „ów”, „owa”, „owo” i tym
podobne. Zajmiemy się także różnicą między „tę” i „tą”. Będzie krótko, zwięźle
i na temat, mam nadzieję jednak, że komuś się podane poniżej informacje
przydadzą. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 35.4pt;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 35.4pt;">
Zacznijmy może od przypomnienia,
że rzeczownik występuje w pięciu rodzajach: męskim, żeńskim, nijakim,
męskoosobowym i niemęskoosobowym, z czego dwa ostatnie dotyczą liczby mnogiej,
pozostałe pojedynczej. Forma „ów” i jej pochodne zależy właśnie od rodzaju rzeczownika,
a więc:<o:p></o:p></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
[M.] <i>owa </i>(ta) <i>kobieta<o:p></o:p></i></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
[D.] <i>owej </i>(tej) <i>kobiety<o:p></o:p></i></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
[C.] <i>owej </i>(tej) <i>kobiecie<o:p></o:p></i></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
[B.] <i>ową </i>(tę) <i>kobietę<o:p></o:p></i></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
[N.] <i>ową </i>(tą) <i>kobietą<o:p></o:p></i></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
[Msc.] <i>owej</i> (tej) <i>kobiecie<o:p></o:p></i></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
[W.] <i>owa </i>(ta) <i>kobieta<o:p></o:p></i></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
[M.]<i> owo </i>(to) <i>dziecko<o:p></o:p></i></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
[D.] <i>owego </i>(tego) <i>dziecka<o:p></o:p></i></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
[C.] <i>owemu </i>(temu) <i>dziecku<o:p></o:p></i></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
[B.] <i>owego </i>(tego) <i>dziecka<o:p></o:p></i></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
[N.] <i>owym </i>(tym) <i>dzieckiem<o:p></o:p></i></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
[Msc.] <i>owym </i>(tym) <i>dziecku<o:p></o:p></i></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
[W.] <i>owo </i>(to) <i>dziecko<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
[M.]<i> ów </i>(ten) <i>mężczyzna<o:p></o:p></i></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
[D.] <i>owego </i>(tego) <i>mężczyzny<o:p></o:p></i></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
[C.] <i>owemu </i>(temu) <i>mężczyźnie<o:p></o:p></i></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
[B.] <i>owego </i>(tego) <i>mężczyznę<o:p></o:p></i></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
[N.] <i>owym </i>(tym) <i>mężczyzną<o:p></o:p></i></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
[Msc.] <i>owym </i>(tym) <i>mężczyźnie<o:p></o:p></i></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
[W.] <i>ów </i>(ten) <i>mężczyzna<o:p></o:p></i></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Tutaj
się na chwilkę zatrzymajmy. Wiele osób napisałoby „owy mężczyzna” zamiast „ów
mężczyzna”. Ciężko podeprzeć się jakąkolwiek regułą, ale należy zapamiętać i
wbić sobie do głowy raz na zawsze, że forma „owy” w języku polskim nie istnieje
i nie ma prawa istnieć. Być może niektórych zmyliła odmiana tego zaimka – nie
mam pojęcia, skąd się wziął ten błąd. Przydatna wskazówka: łatwo zapamiętać
odmianę, ponieważ w większości przypadków omawiany zaimek wskazujący i jego
odpowiednik przyjmują taką samą końcówkę, na przykład owym – tym. Są jednak
wyjątki od tej reguły, trzeba się ich po prostu nauczyć.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Przejdźmy
teraz do liczby mnogiej. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
[M.] <i>owe </i>(te) <i>kobiety<o:p></o:p></i></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
[D.] <i>owych </i>(tych) <i>kobiet<o:p></o:p></i></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
[C.] <i>owym </i>(tym) <i>kobietom<o:p></o:p></i></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
[B.] <i>owe </i>(te) <i>kobiety<o:p></o:p></i></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
[N.] <i>owymi </i>(tymi) <i>kobietami<o:p></o:p></i></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
[Msc.] <i>owych </i>(tych) <i>kobietach<o:p></o:p></i></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
[W.] <i>owe </i>(te) <i>kobiety<o:p></o:p></i></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
[M.] <i>owi </i>(ci) <i>mężczyźni<o:p></o:p></i></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
[D.] <i>owych </i>(tych) <i>mężczyzn<o:p></o:p></i></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
[C.] <i>owym </i>(tym) <i>mężczyznom<o:p></o:p></i></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
[B.] <i>owych </i>(tych) <i>mężczyzn<o:p></o:p></i></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
[N.] <i>owymi </i>(tymi) <i>mężczyznami<o:p></o:p></i></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
[Msc.] <i>owych </i>(tych) mężczyznach<o:p></o:p></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
[W.] <i>owi </i>(ci) <i>mężczyźni</i><o:p></o:p></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Jak
widać, deklinacja rodzaju męskoosobowego wygląda nieco inaczej od niemęskoosobowej
tylko w trzech przypadkach: mianowniku, bierniku i wołaczu, który jest identyczny
jak mianownik. Widzi ktoś tutaj formę „owy”? <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Skoro
to już sobie wyjaśniliśmy, czas na wyjaśnienie różnicy pomiędzy „tę” a „tą”. Zdaje
się, że gdzieś już kiedyś to na Shiibuyi tłumaczyłam, ale napiszę to wszystko
jeszcze raz. Reguła tak naprawdę jest bardzo prosta, wystarczy ją zapamiętać,
żeby nie popełnić więcej podobnego błędu.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<i>Widzę tę dziewczynę.</i><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 35.4pt;">
Końcówka „ę” powtarza się zarówno
w „tę”, jak i „dziewczynę” – będzie tak w każdym innym dowolnym przypadku.<o:p></o:p></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<i>Założyłam wczoraj tę żółtą sukienkę.</i><o:p></o:p></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 35.4pt;">
Niech Was nie zmyli końcówka
przymiotnika! Żeby wybrać między „tę” a „tą”, <u>zawsze</u> patrzymy na
rzeczownik, nie na żadną inną część mowy. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 35.4pt;">
W przypadku „tą” jest podobnie:<o:p></o:p></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center; text-indent: 35.4pt;">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center; text-indent: 35.4pt;">
<i>Wymachiwał tą pałką, jakby od tego zależało
jego życie.<o:p></o:p></i></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center; text-indent: 35.4pt;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 35.4pt;">
Podałam trochę głupi przykład,
ale tutaj pasuje idealnie. Jest „tą”, jest „pałką”, wszystko idealnie pasuje. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 35.4pt;">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center; text-indent: 35.4pt;">
<i>Rozmawianie z tą uczoną kobietą było
przyjemnością.</i><o:p></o:p></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center; text-indent: 35.4pt;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 35.4pt;">
Jak widać, tutaj już w obecności
przymiotnika nie ma problemu z końcówką, gdyż ma on taką samą. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 35.4pt;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 35.4pt;">
Na dzisiaj koniec – jak będą
błędy, krzyczeć, jak pytania czy niejasności – tym bardziej! Będzie mi miło,
jeśli ktoś podsunie pomysł na następny artykuł.</div>
Unknownnoreply@blogger.com8tag:blogger.com,1999:blog-93213826292304475.post-81208439468428464202013-02-17T19:02:00.000+01:002014-04-06T16:08:13.643+02:001. Dialogi<div style="text-align: justify;">
Dzisiaj słów parę (dosłownie) o poprawnym zapisywaniu dialogów. Wiele osób pisze je na czuja, nie znając w ogóle zasad. Jest to zresztą najczęściej popełniany przez Was, bloggerów, błąd.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Zacznijmy od zdania:</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<i></i><br />
<div style="text-align: justify;">
<i><i>Pada śnieg.</i></i></div>
<i>
</i><br />
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Teraz możemy napisać, że słowa te wypowiedział dla przykładu ktoś z naszej rodziny:</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<i></i><br />
<div style="text-align: justify;">
<i><i>Mama powiedziała, że pada śnieg.</i></i></div>
<i>
</i><br />
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Przypominam, że jest to mowa zależna – słowa mamy nie są przytaczane bezpośrednio, lecz narrator je przekształca. To samo można zapisać za pomocą mowy niezależnej:</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<i></i><br />
<div style="text-align: justify;">
<i><i>– Pada śnieg – powiedziała mama. – Nadchodzi zima.</i></i></div>
<i>
</i><br />
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Dlaczego właśnie tak? Dlaczego po „śnieg” nie ma kropki, a „powiedziała” nie jest zapisane wielką literą? Otóż wszelkie czasowniki po drugim myślniku, mówiąc łopatologicznie, które dotyczą wypowiedzi danej osoby, na przykład: powiedział, zamyślił się, krzyknął i temu podobne, powinny być zapisywane małą literą. Jako że mają one związek z wypowiedzią, na samym jej końcu nie ma kropki. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<i></i><br />
<div style="text-align: justify;">
<i><i>– Pada śnieg. – Mama podeszła do okna, dostrzegając przykryte białym puchem czubki jodeł. – Nadchodzi zima.</i></i></div>
<i>
</i><br />
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Tutaj już kropka i wielka litera musiały się pojawić, gdyż to, że mama powiedziała, że pada śnieg i to, że podeszła do okna, nie ma ze sobą bezpośredniego związku. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<i></i><br />
<div style="text-align: justify;">
<i><i>– Pada śnieg – mama podeszła do okna – i wieje.</i></i></div>
<i>
</i><br />
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Tutaj dopełnienie o czynności mamy zostało wtrącone między jej wypowiedź, dlatego nie ma kropki po pierwszej części zdania, zaś słowa narratora są zapisane małą literą. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Mam nadzieję, że napisałam to wystarczająco jasno. W razie pytań proszę o komentarze, na pewno wyjaśnię.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<o:p></o:p></div>
Unknownnoreply@blogger.com19tag:blogger.com,1999:blog-93213826292304475.post-64069291132503898012013-01-20T20:40:00.003+01:002013-01-20T20:40:32.217+01:00Cześć wszystkim!<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Przedstawiam Wam Szabujową Encyklopedię! Uznałam, że przyda się ona wielu bloggerom. Mam w planach zebrać tutaj najczęściej popełniane przez Was błędy, z którymi mamy do czynienia w ocenach, oraz porady odnośnie poprawnego pisania, jak na przykład zapisy dialogów i inne. Z pewnością przyda się to również nam, oceniającym, ponieważ będziemy mogli odesłać ocenianego do konkretnego artykułu zamiast w kółko pisać to samo, na przykład jak powinno się zapisywać wypowiedzi bohaterów.</div>
</div>
<div style="text-align: justify;">
A więc już niedługo pierwsze artykuły! </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
Pozdrawiam serdecznie w imieniu całej załogi Shiibuyi. :)</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: right;">
Drina</div>
Unknownnoreply@blogger.com0